Cilt: 4 Sayı: 1, 15.01.2024

Yıl: 2024

Research Articles

Book Review

Amaç ve Kapsam
İslam Ekonomisi Dergisinin yayıncı kuruluşu olan Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ULIFAM), İslam ekonomisini kendine özgü bir metodoloji ile ekonomi disiplininin ana bileşenlerinden biri olarak kabul etmekte ve bu doğrultuda yeni düşünce akımlarını harekete geçirmeyi hedeflemektedir. Dergi, toplumca kabul görmüş neoklasik doktrinlerin ve çağdaş piyasa kapitalizminin reformlarını hem entelektüel düşüncemizi hem de yaşam tarzımızı yeniden yapılandıran alternatif analitik yaklaşımlarla birleştirme gibi bir gayeye sahiptir. Bu çerçevede İslam Ekonomisi Dergisi; ekonomi, İslam ekonomisi, finans, İslami finans, iktisadi düşünce tarihi, iktisat tarihi ve diğer ilgili alanlarda hem teorik hem de ampirik yüksek vasıflı araştırmalara açıktır.

Farklı görüşlere açık olmak kaydıyla, İslam Ekonomisi Dergisi temel olarak iki ana alana odaklanmaktadır. Bunlardan birincisi, ekonominin tüm alanlarında temel ilkeleri yeniden tanımlayarak mevcut ekonomik sistemi (ortodoks anlayışı) yeniden düzenlemektir ki bu alanlara günümüzde birçok iktisatçı metodoloji, analiz ve sonuç açısından şüpheyle yaklaşmaktadır. Böyle bir reform, makul bir alternatif yapının inşasının yanında toplumsal olarak kabul görmüş klasik doktrinin sağlam bir eleştirisini gerektirmektedir. İkincisi, ortak sosyoekonomik hedeflere ulaşmak için daha etkili ve pratik bir yaklaşım tercih edilerek piyasa kapitalizminin hakim versiyonunu yeniden düzenlemeyi önermektedir. Bu iki hususun önemine binaen, ilgili alanlarda hem teorik hem de ampirik çalışmalar teşvik edilmektedir.

Derginin ana teması "İslam ekonomisi" olmakla birlikte hakim ekonomik doktrinlerin eleştirisi ve onlara karşı ortaya konulabilecek alternatif yaklaşımlar teşvik edilmektedir. Bu durum, ortaya konulan araştırmalarda rasyonel düşüncenin kullanılmasını zorunlu kılar. Bu yüzden tümdengelim ve tümevarım yöntemleri İbn Rüşd'ün çalışmalarından bu yana literatürdeki önemini korumaktadır. Bu çerçevede değerlendirildiğinde, İslam iktisaçıları İslam ekonomisi ile ilgili hukuk kurallarının türetilmesini İslam hukukçularına bırakması ve iktisat alanındaki konuları analitik açıdan ele alması gerekmektedir. Bu ise mevcut Neoklasik iktisat teorisinin makul ölçülerde reddi ile başlayıp İslam iktisat teorisine uygun bir metodoloji ile yeni bir teorik çerçevenin sunulması ve kurumsal bir yapının inşasıyla devam etmelidir. Bu yaklaşım hatalı analizlerden kurtulmamızı yardımcı olurken ayakları yere basan yeni bir ekolün zenginleşmesine önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Bu kapsamda dergimiz nitelikli bilimsel araştırmaları kabul etmektedir.

Konu Kategorisi
Dergimiz temel olarak şu alanlara yoğunlaşmaktadır: İslam Ekonomisi, Katılım Bankacılığı, İslami Finansal Piyasalar, Şer’i Yönetişim, Tekafül, Muhasebe, İşletme ve Yönetim, İslami Varlık Yönetimi, İslami Finansal Kuruluşlar, İslami Kitle Fonlaması, İslami Mikrofinans Kuruluşları, İslam İktisat Düşüncesi, İslam İktisat Tarihi, Kurumsal Zekat ve Vakıf.

Anahtar Kelimeler
İslam İktisadı, İktisat, İktisadi Düşünce Tarihi, Heterodoks Yaklaşımlar, Mikroekonomi, Makroekonomi, Parasal İktisat, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Kalkınma iktisadı, Tarımsal Ekonomi, Çevre Ekonomisi, İktisadi Sistemler, Uluslararası İktisat, İşletme Ekonomisi, Ekonometri, Finansal Ekonometri, Finansal Ekonomi, Finans, İslami Mikrofinans, Mikrofinans, İslami Finans, İslami Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Sigorta, Tekafül, Kitle Fonlaması, İslami Kitle Fonlaması, Kurumsal Yönetişim, Şer’i Yönetişim, Kamu Maliyesi, Muhasebe Kır-Kent Ekonomisi, Bölgesel İktisat, Gayrimenkul ve Ulaşım, İslami Finansal Piyasalar, İşletme ve Yönetim, İslami Varlık Yönetimi, İslami Finansal Kuruluşlar ve , Kurumsal Zekat ve Vakıf.


Genel Yazım Kuralları
İslam Ekonomisi Dergisine gönderilen makalelerin, aşağıda belirtilen formata uygun olmasına özen gösterilmelidir. Eğer aşağıdaki kurallara uymayan bir durum ön kontrol aşamasında tespit edilirse makale hakemlere gönderilmeden yazara iade edilir ve aşağıdaki kurallar çerçevesinde düzenlemesi talep edilir.

Yazar(lar)ın metni göndermeden önce dikkat etmesi gereken temel kurallar:
• Makale yalnızca Word dosyası şeklinde gönderilmelidir.
• Her makale 250 kelimeyi aşmayan bir özet içermelidir ve makalenin başlığı 100 karakteri geçmemelidir.
• Makale, içeriğini yansıtan en az 2, en çok 6 anahtar kelime listesi içermelidir (her kelime en fazla 50 karakter olmalıdır).
• Makalenin alanına özgü JEL kodu anahtar kelime listesinin altına yerleştirilmelidir.
• Yazar(lar)ın ünvanı, kurumu, e-posta adresi ve ORCID kimliği dipnot olarak ilk sayfanın en altına yer almalıdır.
• Eğer makalenin dili İngilizce ise Amerikan İngilizcesi kullanılmalı ve satır aralığı 1.15 olmalıdır.
• Bölümleri sınıflandırmada ardışık Arap rakamları kullanılmalı (1, 2, 3 gibi) ve makale herhangi bir üstbilgi, altbilgi ve sayfa numarası içermemelidir.
• Eğer makale Türkçe, Fransızca veya Arapça dillerinden biri ile yazılmışsa, yazar(lar) aynı zamanda İngilizce başlık ve özeti de metin içerisine eklemelidir. Makalenin uzunluğunun kaynakça ve dipnotlar dahil 9000 kelimeyi aşmamasını önemle rica ederiz.

Sayfa düzeni ve kenarları:
Sayfa Boyutu: A4
Sayfa Kenar Boşlukları:
• Üst : 2.5 cm
• Alt : 2.5 cm
• Sol : 2.5 cm
• Sağ : 2.5 cm
• Cilt payı : 0”
• Cilt payı yeri : Sol

Kapak sayfasında makale başlığı:
a. Yazı tipi boyutu: 14pt, kalın ve ortalı.
b. Başlıkta her sözcük büyük harfle başlamalıdır.

Kapak sayfasında yazar ismi ve bilgisi:
a. Ad ve Soyadın ilk harfi büyük olmalı, ör. Burak Çıkıryel.
b. Ortalı olmalı.
c. Yazar bilgisi (Ünvan, kurum, email adresi ve Orcid numarası) kapak sayfası dipnotunda sola yaslı ve 10pt olarak verilmelidir.

Özet, anahtar kelimeler, jel kodu ve makalenin ana metni:
Ana Metin:
a. Palatino Linotype yazı tipi, 11pt, iki yana yaslı olmalıdır.
b. Paragraf aralığı önce ve sonra 6nk, satır aralığı 1,15 olmalıdır.
Özet, anahtar kelimeler, jel kodu:
a. Palatino Linotype yazı tipi, 10pt, iki yana yaslı olmalıdır. 
b. Paragraf aralığı önce ve sonra 6nk, satır aralığı 1,15 olmalıdır.

Başlıklar:
a. Sola yaslı, her sözcüğün ilk harfi büyük, numaralı (giriş, sonuç ve kaynakça hariç), kalın olmalıdır.
b. Ana başlık ve alt başlıklar 1, 1.1, 1.1.1,… şeklinde numaralandırılmalıdır.

Tablo, şekil, grafik veya çizelgeler: ör. Tablo 1: Yazarlar İçin Yazım Kuralları
a. Numaralı olmalıdır. Başlık üst kısıma ve kaynak alt kısma yerleştirilmelidir.
b. Tablo, şekil… ibareleri kalın olmalıdır.
c. Her sözcüğün ilk harfi büyük yazılmalıdır.

Tablolar
İstatistiksel tablolar açık bir biçimde ifade edilmeli ve başlıklar net olarak yerleştirilmelidir. Okuyucu sembollerin açıklamaları için metin içinde arama yapmaksızın her satır ve sütunu anlayabilmelidir. Ölçü birimleri, indeks sayıları için temel alınan yıllar, bahsedilen coğrafi alan ve kaynaklar açıkça belirtilmelidir. Yazarlar verilerin doğruluğundan ve ispatlarının kontrolünden sorumludur. Yazarlar, okuyucunun metinde yer alan istatistiklerinin türetilmesini test etmekte zorlanacaklarını düşündüklerinde, kullanılan yöntemler hakkında ek notlar sağlayabilir olmalıdır. 

Tabloların Hazırlanması
• Tabloların A4 sayfasında okunabilecek kadar büyük olduğundan emin olunmalıdır.
• Ardışık Arap rakamları kullanılmalıdır (1,2,3 gibi).
• Başlıklar, ilk harfi büyük olmak koşuluyla küçük harflerle devam etmelidir.
• Dikey çizgiler ve gölgeleme kullanmamalıdır.
• Tablolarda 10’dan fazla sütun kullanılmamalıdır.

Şema ve şekiller
Şemalar ve şekiller açık bir şekilde hazırlanarak gerekli temel istatistiklerle beraber sunulmalıdır. Eksenler açıkça adlandırılmalı ve okuyucu açıklamaları metinde aramadan şema ve şekiller üzerinden anlayabilmelidir. Dergi yöneticileri tüm tablo ve şekilleri oluşturmak için kullanılan çalışma sayfalarını isteme hakkını saklı tutar.

Şema ve Şekillerin Hazırlanması
• Şema ve şekillerin A4 sayfasında açıkça okunabilecek kadar büyük olduğundan emin olunmalı.
• Ardışık Arap rakamları kullanılmalı (1,2,3 gibi).
• Başlıklar, ilk harfi büyük olmak koşuluyla küçük harflerle devam etmelidir.
• Eksenlerdeki sayıları yuvarlayarak kullanılmalı.
• Şema ve şekiller yüksek çözünürlükte olmalı.
• Şema ve şekil açıklamaları siyah ve beyaz olarak okunabilir olmalıdır.
 
Matematik

Konuların işlenmesinde gerekli matematiksel türevler, makale boyunca matematiksel argümanlarla birlikte ele alınmalıdır.
Alt simgeler ve üst simgeler hariç, karmaşık ifadelerde küçük yazı tipleri kullanılmamalıdır.
• 1'den küçük, ancak -1'den büyük ondalık sayıların noktasının önünde 0 (sıfır) yer almalıdır.
• Metnin içerisindeki tüm denklemler, sayfanın sağ kısmında, sırasıyla (1), (2) şeklinde numaralandırılmalıdır. Metnin merkezinde yer alan denklemler mümkünse bir satırda tutulmalıdır. Eğer denklemler kesirler içeriyorsa, (/) yatık çizgi kullanılmalı, pay ve payda parantez içerisine alınmalıdır.
• Mevcut matematik, noktalama işaretlerini içermelidir.
• Yüzde, % olarak metin içerisinde kullanılmalıdır.
• Matrisler kalın harflerle; vektör koyu ve küçük; skaler italik ve küçük harflerle yazılmalıdır.
• Vektörel yer değiştirme (A’) şeklinde gösterilmelidir.
• Metin içerisinde gösterilemeyecek kadar karmaşık kesirler ayrı bir satırda sunulmalıdır.
• Varsayımlar, bir önermenin doğal sonucu, tanımlar, yardımcı önerme, önermeler ve teoremler her biri ardışık olarak 1.2.3 şeklinde numaralandırılmalıdır. Her kategori aynı kategorideki diğer numaralardan takip edilmelidir (örneğin; Önerme 1, Teorem 1, Önerme 2, Bir Önermenin Doğal Sonucu 1, Teorem 2, Önerme 3). Başlıklar ilk harfi büyük olmak koşuluyla küçük harflerle yazılmalıdır. Kılavuza uymayan matematiksel ifadeler, basımın gecikmesine sebebiyet verebilir.
Belirsizliğin ortaya çıkabileceği durumlarda yazar dergiyi bilgilendirmelidir. Dergi yazım kuralları makalenin içeriğinde bir karışıklığa neden oluyorsa, yazarlardan nedenini açıklamak adına metnin başına not eklemeleri veya sistem üzerinden mesaj göndermeleri istenebilir.

Dipnotlar
• Dipnotlar kısa tutulmalıdır.
• Ardışık üstsimge ve Arap rakamları kullanılmalıdır (1,2,3 gibi).
• Dipnotlar noktalama işaretlerinden sonra koyulmalıdır.

Kısaltmalar
• İlk atıf: İslam Ekonomisi Dergisi (İED).
• Sonraki atıflar: İED.

Alıntılar
Kısa alıntılar, alıntı ve sayfa referansı ile birlikte tırnak içerisinde gösterilmedir.
Uzun alıntılar ana metinden ayrılmalı ve yeni bir satırdan başlamalıdır. Kaynak gösterimi alıntının hemen alt sağ kısmına dâhil edilmelidir. 

Ekler
• Ek bölümler A, B, C olarak belirtilmelidir.
• Devam eden başlıklar, örnek olarak A.1., A.2., B.1., şeklinde olmalıdır.
• Tablo ve şekiller, A1, A2, B1, B2 bu şekilde adlandırılmalıdır.
• Denklemler ise (A.1), (A.2), (B.1) şeklinde adlandırılmalıdır.

Kaynakça
Kaynakça yeni bir sayfa ile başlamalı ve şu özellikleri taşımalıdır:
• Basım yılı ve yeri dikkatlice kontrol edilmiş ve eksiksiz olmalıdır.
• Kaynakçada “American Psychological Association" 6th edition (APA 6th ed) stili tercih edilmelidir.
• Kaynaklar alfabetik sıraya göre verilmeli. Şayet bir yazarın birden fazla eseri var ise, eserler kronolojik olarak sıralanmalıdır.

Yayın İlkeleri
İslam Ekonomisi Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. İslam Ekonomisi Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.

İslam Ekonomisi Dergisinde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. İslam Ekonomisi Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir:
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır (Bk. COPE Yönerge) COPE İş Akış Diyagramları (Türkçe).
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir. İslam Ekonomisi Dergisi, editör ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
Yayına hazırlanan çalışma; kitap bölümü, yayınlanmamış tebliğ metni ile yüksek lisans veya doktora tezinden üretilmiş ise mutlaka çalışmanın ilk sayfasında bu husus belirtilmelidir.

Tebliğden üretilen makalelerin değerlendirmeye alınabilmesi için yazarın makalesini, “Çalışmam, daha önce yayımlanmamıştır ve yayımlanmayacaktır." şeklinde ıslak imzalı taahhütname ile birlikte göndermesi gereklidir. Zira duplication/tekrar yayın/bilimsel yanıltma/çoklu yayın suçtur. TÜBİTAK Yayın Etik Kurulu'na göre tekrar yayın, aynı araştırma sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya yayımlamaktır. Bir makale önceden değerlendirilmiş ve yayımlanmışsa bunun dışındaki yayınlar tekrar yayın sayılmaktadır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
İslam Ekonomisi Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıladığı akran değerlendirmesi sürecine alınır. 

Yayın Etiği Beyanı
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

İntihal Eylem Planı ve Derginin Önlemleri
Dergi fikri mülkiyete saygı duyar ve yazarlarının özgün çalışmalarını korumayı ve teşvik etmeyi amaçlar. İntihal içerikli yazılar kalite, araştırma ve yenilik standartlarına aykırıdır. Bu nedenle, dergiye makale gönderen tüm yazarların etik standartlara uyması ve herhangi bir biçimde intihalden kaçınması beklenir. Gönderilen veya yayınlanan bir yazıda bir yazarın intihalden şüphelenilmesi durumunda, öncelikle çalışmayı derginin Etik Editörü inceler. Sonrasında bu çalışma Editörler Kurulu'nda incelenir. Daha sonra Dergi iki hafta içinde açıklamalarını göndermek için yazar(lar)la iletişime geçer. Dergi, belirtilen süre içinde yazardan herhangi bir yanıt almazsa, yazarın bağlı olduğu üniversite ile iletişime geçerek iddianın araştırılmasını talep eder.
Dergi, intihal içerdiği tespit edilen yayınlanmış yazılara karşı aşağıda belirtilen ciddi önlemleri alacaktır:
1. Dergi, ilgili yazar hakkında kesin işlem yapılması için yazar(lar)ın bağlı olduğu üniversite ile derhal iletişime geçecektir.
2. Dergi, yayınlanan makalenin PDF kopyasını web sitesinden kaldıracak ve tam metin makaleye tüm bağlantıları devre dışı bırakacaktır. İntihal Edilmiş Makale ibaresi yayınlanan makalenin başlığına eklenecektir.
3. Dergi, yazar hesabını devre dışı bırakacak ve yazarın gelecekteki tüm gönderilerini 3 yıl süreyle reddedecektir.
Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder: Ön kontrolden geçirilen makaleler, TURNITIN yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Bu oranın %20’ten az olması beklenir.

Derginin bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler:
• İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
• Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
•Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek.

Diğer etik ihlal türleri:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
ğ) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
h) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak,
ı)Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
i) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
j) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
k) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4).

Paydaşların Sorumlulukları
Okuyucularımız ve paydaşlarımız İslam Ekonomisi Dergisi’nde yayımlanan yazılarda gördükleri önemli bir yanlışlığı veya bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin ihlalleri jie@asbu.edu.tr adresine mail atarak bildirimde bulunabilir. Bu tür bildirimler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından memnuniyetle karşılar, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.

a) Editörlerin Sorumlulukları
İslam Ekonomisi Dergisi, editörleri ve alan editörleri, Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kuralları’na (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors), Committee on PublicationEthics (COPE) 'nin yayınladığı Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kuralları’na (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors) ve yayın etiğinin kötüye kullanımı ya da ihlali ile ilgili olası durumlarda COPE tarafından geliştirilen Yayın Etiği Akış Şemaları ilkelerine dayanarak aşağıdaki etik görev ve sorumlulukları sağlayacaktır:
• Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük: Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez. Editörler, yayımlanan sayıların okuyucuya, araştırmacıya, uygulayıcıya ve bilimsel alana katkıda bulunmasına ve özgün nitelikte olmasına özen gösterir.
• Bağımsızlık: Editörler, (Editör ve Yardımcı Editörler) ile yayıncı arasındaki ilişki editör bağımsızlığı ilkesine dayanmaktadır. Editörler ve yayıncı arasındaki yazılı anlaşmaya göre, editörlerin tüm kararları yayıncıdan ve dergi sahibinden bağımsızdır. Editörler, dergi politikası, yayım kuralları ve seviyesine uymayan eksik ve hatalı araştırmaları hiçbir etki altında kalmadan reddetmelidir.
• Gizlilik: Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar. En az iki hakem tarafından değerlendirilen makalelerin çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlar ve hakemleri gizli tutar.
• Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları: Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar. Editörler, kabul ya da reddettiği makalelerle ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
• Yayın Kararı: Editörler, yayınlanmak üzere kabul edilen tüm makalelerin, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen makalelerden hangi eserin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılara ve okurlara olan önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur. Editörler, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir. Dolayısıyla sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanmak zorundadır.
• Etik Kaygılar: Editörler sunulan bir yazıya veya yayınlanmış makaleye ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Nitekim fikri mülkiyet haklarından ve etik standartlardan ödün vermeden iş süreçlerine devam ederler. Yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayınlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts'ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayınlanabilir.
• Dergi Kurullarıyla İşbirliği: Editörler, danışma komitesi üyelerinin tümünün yayın politikalarına ve yönergelerine uygun olarak süreçleri ilerletmesini sağlar. Danışma kurulu üyelerine yayın politikaları hakkında bilgi verir. Danışma kurulu üyelerinin çalışmalarını bağımsız olarak değerlendirmesini sağlar. Yeni danışma kurulu üyelerine katkıda bulunabilir ve uygun şekilde karar verir. Değerlendirme için danışma kurulu üyelerinin uzmanlığına uygun çalışmaları göndermelidir. Danışma kurulu ile düzenli olarak etkileşime geçer. Yayın politikaları ve dergi gelişimi için yayın kurulu ile düzenli toplantılar düzenler.

b) Yazarların Sorumlulukları
• Raporlaştırma standartları: Orijinal araştırmanın yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir şekilde sunulmasını ve ardından çalışmanın öneminin objektif bir şekilde tartışılmasını sağlamalıdır. Makale önerisi yeterli detay ve referans içermelidir.
• Veri erişimi ve saklama: Yazarların, çalışmalarının ham verilerini saklamaları gerekmektedir. Gerektiğinde, dergi tarafından talep edilmesi durumunda editör incelemesi için sunmalıdırlar.
• Özgünlük ve intihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidirler ve başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. İntihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye makale gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir.
• Birden çok, yinelenen, yedekli veya eşzamanlı gönderim / yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayınlanmış bir makaleyi değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir makalenin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
• Makalenin yazarlığı: Sadece yazarlık kriterlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık kriterleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayınlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların makalenin son halini gördüklerini ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
• Beyan ve çıkar çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle makale gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve makalede bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe/fon numarası veya diğer İSans numarası dâhil).
•Hakem değerlendirme süreci: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak iş birliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak "gerekli revizyon" kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidir.
•Yayınlanan eserlerde temel hatalar: Yazarlar kendi yayınladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve makale üzerinde bir dizgi hatası (erratum) düzeltmek veya makaleyi yayımdan çıkarmak için dergi editörleriyle veya yayıncılarıyla işbirliği yapmakla yükümlüdür. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın makaleyi derhal düzeltme veya geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.

c) Hakemlerin Sorumlulukları
• Editoryal kararlara katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur. Makale ile ilgili diğer makale, eser, kaynak, atıf, kural ve benzeri eksiklerin tamamlanmasını işaret edilmelidir.
• Sürat: Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
• Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm makale önerileri gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
• Tarafsızlık standartları: Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
• Kaynakların kabulü: Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Hakem ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir makalenin (yayınlanmış veya yayınlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
• Çıkar çatışmaları: Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir. Hakemler ile değerlendirme konusu makalenin paydaşları arasında çıkar çatışması olmamalıdır.

Kör Hakemlik Süreçleri
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Kalite Güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel Verilerin Korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Olası Suistimal ve Görevi Kötüye Kullanmaya Karşı Önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik Yayın Bütünlüğünü Sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikrî Mülkiyet Haklarının Korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve Tartışmaya Açıklık
Editörler; Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir. Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır. Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikâyetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Çıkar Çatışmaları
Dergi kurullarımızda görev yapanların dergimizde makale yayınlaması durumunda ilgili sayıdaki bütün görevleri askıya alınır. Kör hakemlik sisteminin ihlal edilmesine hiçbir şekilde izin verilmez. Bu türden yayınlar sayıdaki toplam makalelerin 1/3’ünü aşamaz.
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder. Birden fazla yazarlı çalışmalarda, hakem süreci tamamlanan çalışmanın sonunda katkı oranı beyanı, varsa destek ve teşekkür beyanı, çatışma beyanına yer verilmelidir. Ayrıca hakem süreci tamamlanınca yazarlardan çıkar çatışması beyan formunu doldurup sisteme yüklemeleri istenir.

İslam Ekonomisi Dergisinin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz

İslam Ekonomisi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.